Một buổi chiều ngập nắng, chan hòa tiếng cười trẻ thơ, và ánh mắt háo hức của những học sinh nhỏ nơi đất khách. Lễ khai giảng năm học mới tại Trường Việt ngữ Cây Tre, tại điểm trường Sakai không rộn ràng sân khấu, không trưng bày hoa tươi lộng lẫy, nhưng lại mang đến những xúc cảm đặc biệt chân thành, gần gũi và đậm đà hương vị quê nhà.
Trong ngày tựu trường, thay vì hoa, thay vì phong bì chúc mừng như vẫn thường thấy, các cô giáo Việt ngữ ở Sakai đã nhận được những “món quà thơm mùi quê”: bó rau muống tươi non, vài dây bầu đang độ leo giàn, nhánh rau thơm húng quế, tía tô… Những loại rau dân dã được bà con kiều bào Nhật Bản tự tay vun trồng nơi vườn nhà, gửi trao bằng tất cả sự yêu thương và trân trọng.
Đó là những món quà chẳng đắt tiền, nhưng vô giá. Chúng mang theo mùi của ký ức, màu của tình thân, và hương của cội nguồn. Có cô giáo đã nghẹn ngào, mắt cay xè khi nâng niu bó rau muống: không chỉ bởi nhớ bữa canh rau dầm sấu mẹ hay nấu, mà vì thấy tình cảm bà con dành cho mình mộc mạc, mà sâu nặng.
Ở nơi xa Tổ quốc, những người giữ lửa ngôn ngữ dạy tiếng Việt không chỉ là truyền thụ ngôn ngữ, mà còn là hành trình gìn giữ bản sắc. Những cô giáo của Trường Cây Tre vẫn đều đặn mỗi tuần lên lớp, vừa dạy chữ, vừa truyền cảm hứng yêu quê hương cho các em nhỏ sinh ra và lớn lên giữa lòng nước Nhật.
Và những bó rau hôm nay, những giàn bầu nhỏ bé kia, như một lời tiếp sức thầm lặng. Chúng là minh chứng rằng nỗ lực của các cô không hề đơn độc, đằng sau là cả một cộng đồng cùng gìn giữ tiếng Việt như gìn giữ căn cước tinh thần của dân tộc.
Tại Nhật Bản, việc trồng được những loại rau Việt không phải dễ. Đất, khí hậu, mùa vụ, tất cả đều khác. Thế nên, những dây bầu, bó rau muống hay nhánh tía tô kia không chỉ là rau, chúng là kết tinh của nỗ lực, của ký ức, và của khát khao “mang quê nhà theo cùng” của người Việt xa xứ khi quê nhà hiện diện trong từng chiếc lá rau.
Trong giây phút ấy, ngày khai giảng không còn là một buổi lễ thông thường mà trở thành một lễ hội của lòng biết ơn, của kết nối và sẻ chia. Cảm ơn những người đã mang rau đến, như mang cả quê hương vào giữa lòng Osaka. Cảm ơn các cô, những người lặng lẽ gieo chữ, giữ hồn dân tộc. Cảm ơn những lớp học tiếng Việt vẫn tiếp tục sáng đèn, để con em chúng ta dù lớn lên trên đất lạ, vẫn nói tiếng Việt bằng tình yêu, bằng tự hào, và bằng ký ức nguyên sơ của dân tộc mình.
Một buổi khai giảng giản dị, nhưng có lẽ đẹp hơn cả những nghi lễ long trọng, bởi nó mang theo hương vị Việt, tình người Việt, và niềm tin Việt luôn xanh mát như luống rau đầu hè và đầy sức sống như mầm ngôn ngữ Việt giữa đất khách. Một khởi đầu đầy tình thân.
